Επιφανείς Ανατολικόρωμυλιώτες

Τηλέμαχος Αλαβέρας Κώστας Βάρναλης Αναστάσιος Γεωργιάδης Λευκίας
Γιώργος Γουναρόπουλος Κωνσταντίνος Δημητριάδης (Ολυμπιονίκης
Κωνσταντίνος Δοξιάδης Ιερεμίας Β΄Τρανός Γρηγόριος Μαρασλής Γεώργιος Μέγας
Μαίρη Μεταξά Απόστολος Νικολαΐδης Νικόλαος Λούσης Καίτη Πάνου
Φίλιππος Παπαδόπουλος Θεμιστοκλής Πολυκράτης Χρίστος Τσιγγιρίδης Χρήστος Τσούντας

ΣΤΕΝΗΜΑΧΟΣ ΔΡΑΜΑ

Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

ΣΤΕΝΗΜΑΧΟΣ ΝΑΟΥΣΗΣ

Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

Η ΣΤΕΝΗΜΑΧΟΣ ΤΟΤΕ

Η Στενήμαχος μέχρι το τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες με ελάχιστους Βούλγαρους κυρίως δημοσίους υπαλλήλους. Αριθμούνται 10.000 Έλληνες κάτοικοι σε συνολικό πληθυσμό 12.000 κατοίκων. Η Στενήμαχος είχε 4 συνοικίες: του Στενήμαχου, του Αμπελίνου, του Μπαχτσέ μαχαλά όπου (και στις 3 συνοικίες)κατοικούσαν Έλληνες και του Τσιπροχωρίου με τούρκικο , Εβραϊκό , και αρμενικό πληθυσμό . Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την αμπελουργία, την καπνοκαλλιέργεια και τη σηροτροφία. Ακόμη δραστηριοποιούνταν διάφοροι τεχνίτες, υποδηματοποιοί, τέκτονες, ράφτες, ξυλουργοί, βαφείς κλπ. Τα σχολεία στις αρχές του 20ου αιώνα ανέρχονταν σε 7 στα οποία φοιτούσαν 1366 μαθητές. Λειτουργούσαν μια Ελληνική Κεντρική σχολή τετρατάξιος, ένα εξατάξιο Παρθεναγωγείο, μια τετρατάξιος Δημοτική Σχολή και τρία Νηπιαγωγεία. Το πρώτο δημόσιο Αλληλοδιδακτικό σχολείο ιδρύθηκε το 1843. Στις συνοικίες της πόλης υπήρχαν οι ελληνικές εκκλησίες του Αγ .Βασιλείου , της Αγίας Μαρίνας , του Αγίου Γεωργίου (του μετοχιού) και της Παναγίας Μπαλουκλή στον συνοικισμό στη Στενήμαχο, οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας της Φανερωμένης στον συνοικισμό του Αμπελίνου και οι ναοί του Αγίου Αθανασίου ,της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Δημητρίου στο Τσιπροχώρι. Στην περιοχή βρίσκονταν πολλά μοναστήρια και το σπουδαιότερο ήταν το φημισμένο γεωργιανό μοναστήρι της Παναγιάς της Πετριτζονίτισσας (Μπάτσκοβο) κτισμένο το 1083. Ήταν ένα από τα αρχαιότερα και τα μεγαλύτερα μοναστήρια της περιοχής Τον Ιούλιο του 1906 όπου και εντάθηκαν οι βιαιότητες των Βουλγάρων πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Στενήμαχο. Οι μεγαλύτερες ομάδες των Ελλήνων προσφύγων της Στενήμαχου εγκαταστάθηκαν στα περίχωρα της Βέροιας (Χωροπάνι και Βαρβάρες), της Δράμας (Νέα Στενήμαχος), στο Σέδες, στο Κιλκίς και στη Νέα Αγχίαλο. Το 1927 σε έκθεση του ελληνικού Προξενείου αναφέρεται πως στη Στενήμαχο παρέμεναν 938 Έλληνες: 148 οικογένειες βουλγαρικής ιθαγένειας (427 ενήλικα μέλη και ανήλικα 122), και 107 οικογένειες ελληνικής ιθαγένειας (317 ενήλικα μέλη και 72 ανήλικα).

Η ΣΤΕΝΗΜΑΧΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

Η Στενήμαχος ή Ασένοβγκραντ είναι πόλη της Βουλγαρίας. Έχει πληθυσμό 60 270 κατοίκους και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Περιφέρεια της Φιλιππούπολης μετά τη Φιλιππούπολη. Απέχει 19 χιλιόμετρα νότια από τη Φιλιππούπολη και 150 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Σόφια.
Κατά το παρελθόν υπήρχε στη Στενήμαχο, ακμαίο Ελληνικό στοιχείο, αλλά με τη Συνθήκη του Νειγύ (1919) που προέβλεπε ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας - Βουλγαρίας, έχασε τον Ελληνικό της χαρακτήρα. Οι Στενημαχίτες Έλληνες εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Δράμα, στο Κιλκίς και σε άλλες περιοχές της Β. Ελλάδας.
Από τη Στενήμαχο κατάγονται πολλοί επιφανείς λόγιοι και επιστήμονες, όπως ο φιλόλογος και παιδαγωγός Βλ. Σκορδέλης, ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας, ο υπουργός Απόστολος Δοξιάδης, ο αρχιτέκτονας και πολιτικός Κωνσταντίνος Δοξιάδης, "πατριάρχης" του Παναθηναϊκού Απόστολος Νικολαΐδης κ.α..
Η πόλη είναι αδελφοποιημένη με το  Κιλκίς και με τη Νάουσα.

Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

ΜΠΑΞΕΒΑΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Την απαγόρευση εκφράζουν ρητά οι Στενημαχίτες : “Ας έρθ' τ' Αϊ Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν'ς του σβανά στου χέρι σ'”. Η πρώτη του Φεβρουαρίου