Η Στενήμαχος μέχρι το τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες με ελάχιστους Βούλγαρους κυρίως δημοσίους υπαλλήλους. Αριθμούνται 10.000 Έλληνες κάτοικοι σε συνολικό πληθυσμό 12.000 κατοίκων. Η Στενήμαχος είχε 4 συνοικίες: του Στενήμαχου, του Αμπελίνου, του Μπαχτσέ μαχαλά όπου (και στις 3 συνοικίες)κατοικούσαν Έλληνες και του Τσιπροχωρίου με τούρκικο , Εβραϊκό , και αρμενικό πληθυσμό . Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την αμπελουργία, την καπνοκαλλιέργεια και τη σηροτροφία. Ακόμη δραστηριοποιούνταν διάφοροι τεχνίτες, υποδηματοποιοί, τέκτονες, ράφτες, ξυλουργοί, βαφείς κλπ. Τα σχολεία στις αρχές του 20ου αιώνα ανέρχονταν σε 7 στα οποία φοιτούσαν 1366 μαθητές. Λειτουργούσαν μια Ελληνική Κεντρική σχολή τετρατάξιος, ένα εξατάξιο Παρθεναγωγείο, μια τετρατάξιος Δημοτική Σχολή και τρία Νηπιαγωγεία. Το πρώτο δημόσιο Αλληλοδιδακτικό σχολείο ιδρύθηκε το 1843. Στις συνοικίες της πόλης υπήρχαν οι ελληνικές εκκλησίες του Αγ .Βασιλείου , της Αγίας Μαρίνας , του Αγίου Γεωργίου (του μετοχιού) και της Παναγίας Μπαλουκλή στον συνοικισμό στη Στενήμαχο, οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας της Φανερωμένης στον συνοικισμό του Αμπελίνου και οι ναοί του Αγίου Αθανασίου ,της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Δημητρίου στο Τσιπροχώρι. Στην περιοχή βρίσκονταν πολλά μοναστήρια και το σπουδαιότερο ήταν το φημισμένο γεωργιανό μοναστήρι της Παναγιάς της Πετριτζονίτισσας (Μπάτσκοβο) κτισμένο το 1083. Ήταν ένα από τα αρχαιότερα και τα μεγαλύτερα μοναστήρια της περιοχής Τον Ιούλιο του 1906 όπου και εντάθηκαν οι βιαιότητες των Βουλγάρων πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Στενήμαχο. Οι μεγαλύτερες ομάδες των Ελλήνων προσφύγων της Στενήμαχου εγκαταστάθηκαν στα περίχωρα της Βέροιας (Χωροπάνι και Βαρβάρες), της Δράμας (Νέα Στενήμαχος), στο Σέδες, στο Κιλκίς και στη Νέα Αγχίαλο. Το 1927 σε έκθεση του ελληνικού Προξενείου αναφέρεται πως στη Στενήμαχο παρέμεναν 938 Έλληνες: 148 οικογένειες βουλγαρικής ιθαγένειας (427 ενήλικα μέλη και ανήλικα 122), και 107 οικογένειες ελληνικής ιθαγένειας (317 ενήλικα μέλη και 72 ανήλικα).
Καλημέρα από την Άψαλο (ή Ντραγκουμάνιτσα, όπως την έλεγαν παλιά). Αν έχετε, βάλτε και καμιά φωτογραφία από την (παλιά) Στενήμαχο να πάρουμε μια ιδέα
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητέ Νίκο σύντομα θα αναρτηθεί το φωτογραφικό υλικό αφού πρώτα ολοκληρωθεί και ταξινομηθεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ μητέρα μου που δεν ζει πια, γεννήθηκε εκεί. Πως μπορώ να μάθω για τα Στενημαχήτικα που μιλούσαν τότε? Λεξιλόγιο κλπ
ΑπάντησηΔιαγραφή